27 Aralık 2012 Perşembe

sivrisinek kovucuya lamba yerine 72 LED

8. çilenin* yaşanmaması için, tembelliği bir yana atıp işe koyulayım dedim ve ne zamandır lambasını bulamadığım sinek öldürücülü mavi gece lambasına, LED'li bir düzenek hazırlamaya karar verdim.
başlangıçta 100 adet led kullanmayı düşünüyordum ama ayırdığım ledlerden birini ölçtüğümde, 9-18mA arasında 3.4-3.5V gerilim seviyesini görünce vazgeçtim. çünkü 220V'u köprüyle doğrultup bir kondansatör eklesem de görüp göreceğim en çok 300V'un biraz üzeri olacaktı ama benim 100 adet ledimse en az 340V isteyecekti. sabit akım kaynağı devresi kullanıyor olsam da bu seviye mutlaka gerekli idi. neyse, nasılsa akım kaynağım var; 10 led de kullansam 80 led de sorun olmayacaktı. mekanik ölçüme bakılırsa, bana kullanacağım 14 cm kadar bir uzunluk ve 4 cm kadar da bir çapa izin vardı. buraya ince pleksiler kesmek ve onların da en az bir ucunu tabanda başka bir pleksiye oturmak zahmetli göründüğünden bakır kart yerine dekota kullanmaya karar verdim. bu malzemeyi genelde serigrafçılar ve reklamcılar kullanır (ucuz led pano imalatı yapanlar da), 3mm et kalınlığında ve 14 cm boyunda olacak şekilde 1'er cm'lik 6 parça dekota kestim. niye 6 parça? çünkü bulamadığım lambanın duyuna uyacak kadar dar çaplı bulabildiğim bir hurda tasarruflu ampulun ortasında 6 adet delik vardı. neyse, bunları 1'er cm aralıklarla 1mm'lik matkap ucuyla deldim ve ledleri yerleştirdim.

bu yerleştirme şekline göre, her bir çubuk dekotaya 12 adet led sığdı, bunu da 6'yla çarpınca led sayımız belli oldu: 72 adet LED!

ledler hasar görmesin diye, devrenin orijinalinde belirlenen 20mA akım değerini biraz düşüreyim dedim ve akım belirleyici direnci iki kat büyük seçerek akımın 10mA civarında olmasını istedim. şemada belirtilen transistörlerin aynısı bende yoktu, katalog değerlerine bakarak elimde olan başka bir yüksek gerilim transistörünü seçtim ve devre bittikten sonra deneme sonucu ölçtüğüm akım ve gerilim değerlerine bakarak, akım belirleme direncini ilk değerine geri çevirdim.

şemadaki malzemeleri sığdıracak kadar uygun bir yer ararken, zorunluluktan (aslında tembellikten) başka bir parça dekotaya doğrultma devresini yerleştirdim. sonra 2. bir delikli bakır karta da şemanın geriye kalan kısmını yerleştirdim. iki kart arasına yalıtım malzemesi olarak yine bir parça dekota kullandım.


dekotadan 6 adet çubuğu, taban için hazırladığım (makasla kestim) daire şeklinde ve ince dikdörtgen kesitli delikleri olan (el matkabıyla, 1mm'lik uçla açtım) kaideye oturttum, çubuklardan iki tanesinden çıktığım pinlere duydan gelen iki kabloyu bağladım. ledlerde polarite (+/- kutup) olduğundan bunları karıştırmamak için duyun ortasındakini (+) yaptım.

bu cihaz sadece gece lambası değil, özel (?) rengiyle sivrisinekleri kendine çekiyormuş. ultraviyoleye yakın mavi bir ışık çıkarıyor. orijinal lambanın içinde bildiğimiz sarı ışık veren akkor flaman vardı, sadece lambanın camını içerden özel bir boya ile kaplamışlar. mavi ledin de aşağı yukarı aynı işi göreceğini düşündüm. nasılsa loş bir ortamdaki tek ışık kaynağı bu olacak ve etrafında da kanı emilecek insanlar, değil mi? sivrisinek başka ne düşünecek ki?

işte bu noktada özel bir devreyle ızgara şeklindeki sinek tuzağının içine hazırladğım lambanın zor girdiğini farkettim. onu oradan çıkarıp lambayı taktıktan sonra yeniden yerleştirmek gerekiyordu. kablonun boyu izin vermeyince, ben de kesip, her iki taraftan elektrikçi klemensiyle tutturacak şekilde plastiği oydum (4mm matkap ucuyla) ve klemens terminallerini yerleştirdim.

ARIZA ve GİDERİLMESİ AŞAMALARI:
ilk denememde ledler ışıldamadı, gerilimi kesip (fişi çekip biraz bekledikten sonra) ölçtüğümde sorunun sigortanın atık olmasından kaynaklandığını anladım. bu kez 200mA bulamayınca, 800mA'lik bir cam sigorta kullandım; sonuç: ledlerde hala ışıldama yok.

1) lamba duyu dokunmuyor mu diyerek söktüm, kabloları doğrudan lehimledim, hala sorunlu.

2) duy dibine (ledlere) gerilim geliyor mu diye baktım, geliyor (305Vdc var), ya transistör iletime geçmiyor ya da ledlerde açık devre var. önce transistörleri (dolayısıyla devreyi) denemek için ledler yerine 24kohm/3W bir direnç taktım, denedim: 8mA akım akıyor, devre çalışıyor; ledlerde sorun var.

3) 72 adet seri bağlı ledi deneyebileceğim büyük çıkışlar veren ayarlı bir dc kaynağım olmadığı için, ortalama değerli bir direnç alıp (390 ohm çıktı şansıma, uyar) ayarlı adaptörümü 15V'a getiriyorum ve ledleri 4'er 4'er kontrol ediyorum (yaklaşık 3.5 volttan 4 tanesi 14V ister diye). evet, sonunda buldum: iki tane led (iki ayrı çubuğun birleşme noktasındaki) açık devre çıktı. yenileriyle değiştirdim, denedim, ledler ışıldadı. vee işte sonuç!..

herkesin elinde olmayabilir diye söylüyorum, ben bu devreyle (ve mekanikle) uğraşırken kullandığım alet-edevatı sıralayayım. isteyen bunlar yerine başka malzemeleri aynı amaç için kullanabilir tabii ama aynıları olursa işlerin daha kolaylaşacağı kesin.

01. havya-lehim
02. yankeski-kargaburun
03. ince penset (cımbız)
04. tornavida
05. el matkabı-akülü vidalama (şarjlı tornavida)
06. makas
07. çelik cetvel
08. falçata (maket bıçağı)
09. çıkmaz kalem (permanent kalem, örneğin edding 140)
10. iki adet DVM (dijital volt/ampermetre)
11. ayarlı adaptör
12. uzaktan kumandalı priz
13. çalışma masası (tezgah)
14. dijital fotoğraf makinası
15. kullanılacak malzemeleri koymak için küçük bir kutu

asıl malzemeler (elektronik komponentler):

-200mA'lik küçük cam sigorta ve yuvası
-47 ohm / 2W direnç
-150 kohm / 2W direnç, 2 adet
-100 ohm, çeyrek watt direnç
-33 ohm, çeyrek watt direnç
-BA159 diyot, 2 adet
-1N4007 diyot, 4 adet
-BF459 transistör
-BU208 transistör
-47 mikroFarad / 400V kondansatör
-47 nanoFarad / 250V kondansatör
-10 nanoFarad / 63V kondansatör
-1 ile 150 arası LED (ledin rengine göre iletim gerilimleri farklıdır, bütün renkler için burada ortalama 80-90 tane kullanabilirsiniz, sorun çıkmaz)
-275V VDR (varistör, gerilime bağımlı direnç)

-

yan malzemeler:
-dekota
-izoleli-çok damarlı ince kablo
-tek damar kablo
-delikli pertinaks
-kalem-kağıt
-hesap makinası
-zaman ve bol bol sabır ile dikkat



denemeler (ve ölçümler) sırasında çok dikkatli olmak gerekiyor çünkü devrenin hemen yerinde 220Vac (hatta 311Vdc) var. siz de benzerini yapacaksanız lütfen çok dikkatli olun, 220V ÖLDÜRÜR!

herkese kolay gelsin.

timpati


* (niye sekizincidir ve ilk 7'si ne, dokuzuncu ne diye sormayın, ben de bilmiyorum. yıllar önce yabancı bir elektronik dergisinde sivrisinekler için böyle bir yakıştırma yapılmıştı, niteleme ordan)

19 Mayıs 2009 Salı

Pillerin Akım Kapasitelerini Ölçme

yukarıda basitçe gösterilen resim, şarjlı pillerin (Ni-Cd, Ni-MH, Li-Ion) akım kapasitelerini ölçmeye yarayan bir devre şeması aslında. sıradan 1.5 voltluk kalem pille çalışan "alarmlı japon saatleri"ne yapılacak tek bir eleman eklemeyle bir devre kurmuş oluyorsunuz. pratik, ucuz ve çok kullanışlı. ekstradan bir göstergeye, lehim yapmaya, devre kurmaya hiç gerek yok!



piyasada çok değişik marka ve tipte, kapasitede şarjlı pil var. ister karşılaştırmak, ister mevcut pilinizin randımandan düşüp düşmediğini kontrol etmek için ideal bir yöntem.



yapılacak olan kısaca:



saatin kendi pilini çıkarıyorsunuz ve saati elle tam 12'ye (akrep ve yelkovan ibreleri üstüste gelecek şekilde) getiriyorsunuz yani saati "sıfırlıyorsunuz". sonra tam dolu olduğundan emin olduğunuz şarjlı pili (veya normal kuru pil (Zn-Pb) ve alkalin pil de olabilir) pil yuvasına, daha önceden hazırlamış olduğunuz bir adet 12 ohmluk bir dirençle birlikte (gücü çok önemli değil ama sıradan 0.25W'lık veya 0.5W'lık diyelim) yerleştiriyorsunuz. saat çalışmaya başlıyor ama pil, saati çalıştırmak dışında (saatin çektiği akımı diğerinin yanında ihmal ediyoruz çünkü değer olarak da oran olarak da çok düşüktür) fazladan bu direnç üzerinden de akım harcar (ortalama 100mA kadar). dolayısıyla belirli bir süre sonra (bu süreyi zaten doğrudan saat üzerinde görebiliyorsunuz, en eğlenceli yanı da bu) pil saati bile çalıştıramayacak kadar zayıflayıp bitecektir. saat kadranına bakıp, pilinizin bu akım harcamasıyla ne kadar süre dayandığını görebilirsiniz. farklı (düşük) direnç değerleriyle süreyi daha da kısaltabilirsiniz ama kısadevre akımına yakın olacak gibi de çok düşük değerler denemeyin, pilinizin ömrü kısalmasın.


17 Mayıs 2009 Pazar

portatif cep telefon şarjı (tek pilli)

resimde, ruja benzeyen ve ancak bir kalem pilden biraz daha büyük olan bu aletle cep telefonlarınız artık hiç şarjsız kalmayacak. çantanızda, cebinizde rahatça taşıyabileceğiniz kadar küçük ve kullanışlı olan bu cihaz ne bir elektrik prizi istiyor, ne bol güneş ne de başka herhangi bir mekanik kuvvet... sadece içine yerleştireceğiniz sıradan bir 1.5 voltluk kalem pille, hem konuşmaya devam ediyorsunuz hem de telefonunuzun kendi bataryası bu pilden aldığı enerjiyle bir yandan doluyor. zaten acil durumlara çözüm olarak yanınıza alacağınız bu cihaza bir de pil parası ödemek istemezseniz, tek bir şarjlı pil edinmeniz yeterli, onu da evinize/işyerinize geldiğinizde kendi şarj cihazıyla doldurup doldurup kullanmaya devam edebilirsiniz.




bilindiği üzere, cep telefon bataryalarının çoğu 3.6 voltluktur; bu aletin yaptığı, 1.5 voltu alıp bunu 3'e katlamaktan ibaret. cihazın yanında, çok sık rastlanan 5 değişik tip/marka için şarj soketi/konnektörü bulunuyor.


artık havyadan çıkan dumanı solumayacaksınız




elektronikle pratik anlamda uğraşanlar, havyadan çıkan lehim pastası dumanını iyi bilirler. pasta kokusu bir yana, lehimin kendisi kurşun-kalay alaşımı olduğundan ve kurşunun çoğu türevlerinin zehirli olduğunu bildiğimizden bu dumana sürekli maruz kalmaktan hep çekinmişizdir. ayrıca, ince işlerle uğraştığımızdan, görüş açımızı daraltan, engelleyen bu dumanı genelde istemeyiz. sırf bunu düşünerek, bazı imalatçılar (endüstriyel tipte, devasa ve farklı kaynaklı gazlara hitap edenleri bir yana) sözkonusu çekinceyi ortadan kaldıracak bir düzenek oluşturmuşlar. dilerseniz kendinizin de yapabileceği bu düzenek için gerekenler sadece bir-iki mekanik parça, bir hortum ve emiş sağlayacak bir yapı (en basiti 12V veya 220V'la çalışan bir fan, daha iyisi ise minik bir kompresör).

usb'ye takılan minik yönlendirilebilir fan






Bu minik fan, notebook-laptop'u olanlar için özellikle yaz aylarında vazgeçilmez bir yardımcı. alet, usb'den çalışıyor ve sessizce sizi serinletiyor. kablosunun üzerine geçirilmiş çelik spiraller sayesinde ise istediğiniz yere yönlendirebiliyorsunuz. aynı aletin pervanesi üzerine takılmış minik ledlerle dönerken rengarenk ışık efektleri üreten modeli de var ama ben, PC'sini eğlence değil de iş veya eğitim amaçlı kullananlara bu modeli önermem, çünkü dikkati dağıtabilir. bu arada pervanesi kağıt inceliğinde, bez gibi bir maddeden yapıldığından kazara dokunması durumunda hiçbir zarar vermiyor.

kokulu kağıt sabun







Bu bir kağıt-sabun, 5x8 cm boyutlarında ve 1 mm'den ince! Tek kullanımlık ama minik bir paket içinde genellikle 10 veya 15 adet biçiminde, Sağlık Bakanlığı izni ile bazı eczanelerde ve özel bir kaç firmada satılıyor. Bu minik paketi cebinizde veya çantanızda taşımak size bir ağırlık getirmez ama gözünüzde büyüyorsa kolayı var: Bir tanesini cüzdanınıza, ehliyet veya kimliğinizin yanına koyabilirsiniz. Ne zaman gereksinim duyacağınız belli olmaz, hiç kullanmak zorunda kalmasanız bile cüzdanınız gül kokacaktır.



Suyla karşılaşınca eriyerek sabun köpüğüne dönüşen cinsleri olduğu gibi sabunu bıraktıktan sonra lifli bir posa artıranları da var. Değişik türde kokularla üretilse de genelde gül-çiçek kokulu olarak yapılıyorlar.



Aşağıdaki metin, resmi görünen yaprak sabunun tanıtımına ait.


İçindekiler:Sodyum laurent sulfate (SLES), coco amide propyl betain, coconut fatty acid, diethanol amine (cocoamine DEA), sodyum laurent alkyl poliglikocide (sodyum laurent sulphate+gilikol, distea+cocomide MRA+laurent 10) uvicorb 95, koruyucu frangrance, sitrik acid, sodyum klorür ve boya ...



Kullanılan Yerler: Evde, okulda, işyerinde, seyehatte, tatilde, yaz-kış temizlik ihtiyacınız olan her yerde.



Kullanım Şekli: Eliniz kuru iken bir yaprak kagıt sabun alınız. Islatarak ovuşturunuz. Gerekli köpüğe ulaşıncaya kadar el yüzeyinde gezdiriniz. Elinizin lokal bölgelerinde lif olarakta kullanabilirsiniz.

16 Mayıs 2009 Cumartesi

3 Fanlı Laptop Soğutucu

FD-709 NOTEBOOK SOĞUTUCUSU

Laptopların ısınıp performası düşmesin diye!

Üstelik doğrudan USB'den güç alıyor ve o kadar sessiz ki, çalışıp çalışmadığını anlamayacaksınız bile!

Ayrıca Laptopunuzu biraz daha yüksek ve eğimli pozisyona getirip daha ergonomik ve sağlıklı bir kullanım sağlıyor!

Üstelik çok şık ve kendinden aydınlatmalı özel şeffaf akrilik malzemeden üretilmiş!

Her fan üzerinde 4'er adet mavi LED aydınlatma!

Ürün Ebatları:

Ürün Dikdörtgen olarak düşünüldüğünde:
Ebatları: 30 x 25 cm
Fan Ebatları: 6 X 6 cm
Tabla üzürindeki ayak yüksekliği: 1 cm

Laptop tabla ile temas etmemektedir. Bu sayede hava sirkilasyonu sağlanmakta ve daha başarılı bir soğutma gerçekleşmektedir.

Özellikler:

Rexpo 3 Fanlı Notebook Soğutucusu (Renkli fanlar)

Plastik malzemeden üretilen Rexpo fd-709 soğutucu değişik ebatlardaki notebooklar için kullanılabilir. Saydam plastik malzemeden kullanıldığı için Notebook'lara zarar vermez. Enerjisini bilgisayarın USB çıkışından almaktadır. Genelde dizüstü bilgisayarların fanı geç devreye girdiğinden, çok sık notebook kullananların en çok rahatsız olduğu konu notebookların çok ısınması problemidir. Rexpo soğutucu 3 fanı sayesinde bu aşırı ısınmayı engelemmekte ve oldukça da sessiz çalışmaktadır.

Ekonomik Fiyatlı
Dizüstü bilgisayarının gürültüsünden sıkılan ama ekonomik çözüm arayan kullanıcıların talepleri için özel olarak darbeye ve çizilmeye dayanıklı ABS plastikten üretilen Rexpo soğutucusu, ergonomik ve sessiz çalışmayı masanıza getiriyor.

Ergonomik
Artık yaygın olarak kullanılmaya başlanan dizüstü bilgisayarlar, uzun süreli masaüstü kullanımda bileklerde ağrıya sebep olabilmektedir. Rexpo soğutucu bileklerinizi rahat ettirecek eğimli yapısı ve bilek dayama alanıyla dizüstü bilgisayarınızı çok daha ergonomik şekilde kullanmanızı sağlar

Sistem yavaşlamasına son
Sık kullanılan dizüstü bilgisayarlar daha kısıtlı soğutma imkanlarına sahiptir. Uzun süreli kullanımda aşırı ısınma gerçekleşmekte bu ısı artışı CPU'nun aşırı ısınmasına ve dolayısıyla sistemin yavaşlamasına ve hatta kilitlenmesine sebep olabilmektedir. Rexpo soğutucu bu gibi sorunlarla karşılaşmamanız için özel olarak tasarlanmıştır. Ellerinizi rahat ettirecek ve etkili soğutma sağlayan yüzeyi, dizüstü bilgisayardan aldığı güçle çalışan kablosuz yapısı, açma kapama düğmesi sayesinde istediğiniz gibi kontrol edebileceğiniz fanları ile masanızda fark yaratacak bir üründür.